راهنمایی خرید کارت صدا (قسمت اول)

خرید کارت صدا یکی از مهم ترین اعمال جهت داشتن ابزاری مناسب و تخصصی برای اتصال به کامپیوتر و راه اندازی استودیو خانگی یا حرفه ای و ضبط، پخش، تولید، ساخت موسیقی یا پادکست، و همچنین مرتفع کردن تمامی نیازها برای آهنگسازی یا صداگذاری فیلم و سریال و برنامه های رادیو تلویزیونی در تمامی مراحل صدابرداری، ویرایش، تنظیم و میکس و مسترینگ و هر نوع ویرایش یا پخش پیشرفته صدا توسط سیستم های کامپیوتری است که بتوان توسط آن به تبدیل سیگنال های آنالوگ به دیجیتال و بالعکس پرداخت.

یکی از مهم ترین اتفاقاتی که با خرید کارت صدا برای شما روی خواهد داد، این است که با مشکلاتی از قبیل تاخیر بوجود آمده – به خاطر پردازش های کامپیوتری – که توسط نرم افزارهای شما اتفاق می افتد، روبرو نخواهید بود. برای مثال در حال ضبط یک نمونه صوتی از صدای گوینده در حال دوبلاژ یا صداگذاری یک فیلم سینمایی، سریال یا مستند هستید یا میخواهید صدای یک گیتار آکوستیک و یا مجموعه ای از دیگر سازها را به همراه صدای خواننده درون یک پروژه صوتی بصورت مالتی تراک ضبط نمایید.

در هنگام صدابرداری میخواهید یک میکروفون با حساسیت بالا را در انواع کاندنسر یا ریبون به کارت صدا متصل نمایید که کارت صدای داخلی کامپیوتر شما از آنها پشتیبانی نمی کند، یا میخواهید کیبورد، پیانو دیجیتال، انواع گیتار الکتریک و بیس یا ادوات پیکاپ دار خودرا به آن متصل کنید که برای آنها صدها یا هزاران دلار هزینه کرده اید، ولی کارت صدای شما دارای ورودی های پشتیبانی کننده از اینگونه سازها نیست.

یا در هنگام اعمال افکت یا پردازش های صوتی و کار با نرم افزارهای آهنگسازی یا ضبط های مستقیم یا خام در اپلیکیشن ها، به طور قطع تاخیری در صدای پخش شده بصورت Real-Time وجود خواهد داشت که رفته رفته در هنگام ضبط و اضافه کردن تِرَک های صوتی بیشتر شده و شما را می آزارد، و بار زیادی را به دوش پردازشگر و رم کامپیوتر شما می اندازد. ناچ (قطع و وصلی با صدای اضافی) و نویز مضاعف تاثییرات برگرفته ای از کمبود فضای پردازشی است و تا آنجا که احتمال و اتفاق هنگ کردن سیستم برای شما بوجود می آید، پیش می رود. هرچند میتوان در این حالت گفت یک پردازشگر چندین هسته ای با میلیون ها بایت رم میتواند چاره کار باشد، اما دقیقا در نقطه مقابل راحت ترین و ارزان ترین راه میتواند خرید کارت صدا ی حرفه ای برای بی تاثیر کردن این امر باشد.

این مرجع تخصصی (ایران صوت) در مقاله “خرید کارت صدا و بهترین راهنمای انتخاب!” صرفا به توضیح جزئیات یک کارت صدا یا رابط صوتی “حرفه ای” می پردازد، از اینرو به این مسئله اشراف داشته باشید که به تشریح انواع دیگری از کارت صدا ها که برای سرگرمی کامپیوتری طراحی شده اند، مانند کاربرد هایی مانند، دیدن فیلم سینمایی یا پخش صدای دالبی با انواع خروجی ها، انجام بازی های کامپیوتری، پخش صدا با پردازش های غیر واقعی و شبیه سازی شده نرم افزاری نمی پردازد.

در خرید و انتخاب کارت صدای حرفه ای باید به نکات مختلفی توجه داشت که تمامی محصولات و مدلهای معرفی شده در این سطح را به نسبت دیگری متمایز می سازد. در حال حاضر بیش از ۳۰ برند در صنعت صدا به تولید این رابط های صوتی یا همان کارت صدا می پردازند که تنوع محصول هرکدام از این تولید کنندگان میتواند بین ۱ تا بیش از بیست مدل باشد. با یک ضرب و جمع ساده، شاید واضح شود، چرا در حال خواندن این مقاله هستید و میخواهید به چه مسئله ای تسلت داشته باشید، بله دقیقا درست است، ما در ادامه تمامی اجزای داخلی و بیرونی یک کارت صدا را برای شما شرح خواهیم داد تا با دیدی باز بتوانید به سادگی محصول مورد نظر خود را بشناسید و بهترین انتخاب را به تناسب بودجه خود انجام دهید.

کارت صدا ها به دو دسته عمده تقسیم می شوند که از نظر شکل ظاهری و شیوه نصب روی کامپیوتر با هم تفاوت های زیادی دارند، از این دو دسته تحت عناوین: اینترنال یا داخلی و اکسترنال یا بیرونی یاد می شوند. کارت صدای اینترنال زمانی بیشتر باب دل مصرف کنندگان بودند که کامپیوتر های رومیزی در دهه ۹۰ میلادی به روی میز اکثر شرکت ها، منازل و سازمان ها رخنه کرده بود. کارت صدا در کنار دیگر تجهیزات درون کیس قرار می گرفت، و کمپانی های تولید کننده باید آنها را به شکلی طراحی می کردند که از نویز الکترونیکی و جریانات مغناطیسی داخل کیس در امان باشد. این نوع اینترفیس ها همیشه در دورترین و پایین ترین نقطه از کیس کامپیوتر قرار می گرفتند، ولی بازهم امکان انتقال نویز های داخلی از بدنه کیس، فن ها یا ترانس ها وجود داشت.

پس از کسب تجربه فراوان توسط برخی از برند های کهنه کار در صنعت تولید صدا روی محصولات اینترنال، تصمیم و راه کار جدیدی اتخاذ شد و آن هم خارج کردن برخی از قطعات تاثیر پذیر از بابت نویز داخلی، از کیس کامپیوتر، در باکسی بیرونی تحت عنوان Break Out BOX شد. برای مثال می توان از نمونه هایی تحت عنوان محصولات سری Delta از کمپانی Midiman یا همان M-AUDIO و بعد ها کارت صدا های سری ESP از کمپانی ESI یا محصولات سری EMU از کمپانی Creative اشاره نمود. که پر طرفدار ترین و مقرون به صرفه ترین محصولات آن زمان مانند Delta 44، Delta 66 و محصول افسانه ای کمپانی M-Audio تحت عنوان Delta 1010 بود، که در زمان خود یک غول بی شاخ و دم در این زمینه محسوب می شد و در اکثر استودیوهای حرفه ای در رک استودیوها قرار می گرفت.

ولی باز هم با این تغییرات یک برد مستقل باید درون کیس قرار می گرفت که متاسفانه در برخی سیستم های کامپیوتری همچنان سیگنال در ورودی و خروجی، درگیر کمی نویز و دیگر اتفاقات و فعل و انفعالات الکترومغناطیسی می شد. البته کمپانی های دیگری در زمان حضور کارت صدا های اینترنال مانند RME ، Lynx و Infrasonic نیز  محصولات خوش کیفیتی در این دسته بندی تولید نموده اند.

به لطف حضور کمپانی های قدرتمندی مانند Intel و برخی دیگر از تولید کنندگان سخت افزارهای کامپیوتری و همچنین رقابت سر سخت غول های نرم افزاری مانند اپل و ماکروسافت در گذشته: تب بالایی برای عرضه محصولات با کیفیت و ایجاد سرعت بیشتر در گسترش دنیای فناوری دیجیتال و تکنولوژی بوجود آمد که سرعت عرضه تجهیزات الکترونیکی با امکانات و قابلیت های مختلف در اواخر دهه ۹۰ بسیار بالا بود، به همین دلیل با فاصله ای اندک سخت افزارها یکی پس از دیگری با قابلیت های جدیدتری بروز رسانی می شدند، و این سرعت در عرضه محصولات پس از گذشت ۳ دهه همچنان سریع تر از پیش وجود دارد.

در آن زمان پورت های سریال ۲۵ پین، و ۹ پین COM یکی از پرسرعت ترین درگاه ها برای انتقال و دریافت اطلاعات بین کامپیوترها با دستگاه های دیگر بود، همچنین پورت های LAN با سرعت های پایین برای شبکه های کامپیوتری روز به روز توسعه و گسترش می یافتند، تا زمانی که حضور درگاه USB و فایروایر دنیای انتقال اطلاعات را برای باکس های اکسترنال دگرگون ساخت. این پورت ها با سرعتی چند برابر درگاه های سریال قدیمی عمل می کردند، که نظر اکثر تولید کنندگان سخت افزار را برای اتصال دستگاه های مختلفی مانند CD Drive، هارد دیسک، Flash Memory ، مودم، رکوردر های Tape و انواع کارت صدا و تصویر به کامپیوتر، بدون نیاز به باز کردن کیس کامپیوتر را فراهم می ساختند.

این باعث می شد کاربران سیستم های کامپیوتری بتوانند سخت افزارهای مورد علاقه خود را به هر سیستم کامپیوتری و در هر محلی متصل نمایند، و به کارهای خود که وابسته به کیفیت آن سخت افزار اکسترنال بود، بپردازند. یکی از بزرگترین مزایای سخت افزارهای اکسترنال خاصیت قابل حمل بودن آنها است، که هم اکنون با وجود تکنولوژی های جدید می توانید انواع سخت افزارهای اکسترنال را برای اتصال به سیستم کامپیوتری رومیزی، لپ تاپ، موبایل و تبلت پیدا کرد. همچنین با همان سرعت -در عرضه محصولات دیجیتال- که قبلا بیان شد، در حال حاضر پورت های بسیار قدرتمندی وجود دارند که حتی می توانند  با اسلات ها یا همان شکاف های گسترش مادربرد کامپیوتر برابری کنند یا گاها سرعتی بیشتر از آنها عرضه نمایند.

کارت صدا های اکسترنال نیز به همین صورت گسترش یافتند و در حال حاضر اکثر کمپانی ها درحال عرضه محصولات بصورت اکسترنال هستند. هرچند همچنان تولید محصولات اینترنال متوقف نشده است، ولی کارت صدای اکسترنال از طریق پورت های مستقل به کامپیوتر، موبایل، یا تبلت شما متصل می شوند، تا بتوانید در هر مکانی به ضبط، میکس و ساخت موسیقی بپردازید. شیوه اتصال به کامپیوتر یکی از مهم ترین بخش ها در انواع کارت صدای اکسترنال است که عموما به انواع USB ، Firewire، Thunderbolt و در برخی موارد بصورت تحت شبکه از طریق LAN تقسیم می شوند. هرکدام از این درگاه ها -که از آنها یاد شد- دارای مدلهای مختلفی است که در ادامه به تفضیل و تفسیر مشخصات آنها می پردازیم.

کارت صدا اکسترنال USB

درگاه USB یکی از متداول ترین پورت های کامپیوتری است که تاکنون پیشرفت فوق العاده ای داشته است. نسل اول کانکشن های USB دارای سرعتی معادل ۱۲ مگابیت بر ثانیه بودند و نسخه جدیدتر آنها یعنی USB 2.0 سرعتی چند برابر نسخه قبلی و معادل ۴۸۰ مگابیت است. در نسخه USB 3.0 این سرعت به ۵ گیگابیت بر ثانیه رسید و نسخه USB 3.1 نیز دارای سرعتی معادل ۱۰ گیگابیت برثانیه می باشد. این درگاه همچنان در حال گسترش است و پورت های نسخه جدیدتر تحت عناوین USB 3.2 و USB 4 که در سال ۲۰۱۹ معرفی شده اند در حالت مولتی لینک می توانند به ترتیب سرعتی تا ۲۰ و ۴۰ گیگابیت بر ثانیه داشته باشند. درگاه USB هم اکنون در Type و شکل های مختلفی عرضه می گردد که در نمونه های ABC عرضه شده اند، این کانکشن ها بسیار متداول هستند.

کارت صدا اکسترنال Firewire

درگاه FireWire در با دو سرعت ۴۰۰ و ۸۰۰ مگابیت بر ثانیه عرضه شده اند، که دارای شکل ظاهری متفاوتی از دیگر درگاه های انتقال اطلاعات هستند. این پورت ها در گذشته برای محصولات حرفه ای بسیار کاربردی بوده اند و هم اکنون نیز جزئی از انتخاب های کمپانی های تولید کننده انواع کارت صدا بشمار می روند.

 کارت صدا اکسترنال Thunderbolt

درگاه Thunderbolt که یکی از جدیدترین و پرسرعت ترین پورت های انتقال اطلاعات مابین سخت افزارهای کامپیوتری است، در نسخه اول خود سرعتی برابر با ۱۰ گیگابیت بر ثانیه و در نسخه دوم خود سرعتی دو برابر نسخه قبلی دارد و هم اکنون درگاه تاندبولت ۳ که آخرین نسخه آن می باشد، سرعتی خیره کننده و معادل ۴۰ گیگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می نماید.

کدام درگاه اتصال به کامپیوتر بهتر است؟

در یک نتیجه گیری کلی، در مورد انتخاب درگاه انتقال اطلاعات در هنگام خرید کارت صدا و اینکه کدام درگاه اتصال برای شما مناسب تر است; باید گفت: قاعدتا حق انتخاب با کارت صدایی است که از پورت پر سرعت تر و جدیدتر پشتیبانی می کند، ولی این انتهای کار نیست،‌ به خاطر اینکه ممکن است یک کارت صدا با توجه به تعدد پورتی، نوع و سبک کانورت، دارا بودن/یا نبودن DSP ، نیازمند به پهنای باند خاصی است که تعیین کننده آن مهندسان طراح در شرکت تولید کننده هستند.

به عنوان مثال کارت صدا هایی که دارای پردازشگر های سخت افزاری Real-Time از طریق چیپست سخت افزاری هستند، حتی اگر یک یا دو ورودی و خروجی هم داشته باشند، به احتمال زیاد نیاز به یک درگاه پر سرعت و باثبات برای ارتباط پایدار با سیستم کامپیوتری هستند، ولی کارت صدایی که دارای این امکان نیست، شاید با یک درگاه USB 2.0 ساده هم بتواند به بهترین نحو، بسیار شایسته و بدون تاخیر برای شما امکان ضبط را فراهم آورد. در ادامه به مواردی اشاره می شود که باید در انتخاب پورت های پر سرعت مورد توجه قرار گیرند تا پس از خرید کارت صدا دچار مشکلات عدم سازگاری با سیستم عامل خود نباشید.

در هنگام تبدیل این پورت ها به یکدیگر همیشه توجه داشته باشید که فقط درگاه موجود روی سیستم کامپیوتر شما هم ورژن یا سرعتی بالاتر از پورت موجود روی سخت افزار اکسترنال داشته باشد. در این صورت می توان یک درگاه یا پورت تاندربولت را به فایروایر یا USB تبدیل نمود و عمل معکوس قابل انجام نخواهد بود.

حتما باید به این دقت داشت که اگر کارت صدا از درگاه USB 2.0 پشتیبانی می کند،‌ آیا سازگاری مناسبی در هنگام اتصال به درگاه های پرسرعت تر (به عنوان مثال USB 3.0 ) دارد. در صورتی که کارت صدای شما از چیپست های قدیمی USB 2.0 بهره می برد، برای اینکه نهایت سازگاری و ثبات را ایجاد نماید،‌ بهتر است حتما به پورت USB 2.0 متصل شود،‌ و در صورتی که روی مادربرد جدید خود این پورت را ندارید، می توانید از کارت های PCIe یا PCI اینترنال، برای اضافه کردن پورت مورد نظر استفاده نمایید; که بصورت مستقل فروخته می شوند.

در صورتی که از کارت صدا های اکسترنال فایروایر می خواهید استفاده کنید،‌ روی سیستم های کامپیوتری اپل مکینتاش (Macbook، iMac , Mac Pro ) که دارای درگاه تاندربولت هستند، حتما از مبدل سازگار با ورژن تاندربولت خود که بصورت اوریجینال توسط این کمپانی عرضه شده اند، استفاده نمایید. در غیر اینصورت امکان عدم سازگاری آن با کارت صدای شما وجود دارد.

همچنین استفاده از کارت های فایروایر بروی لپ تاپ های ویندوزی فقط برای آنهایی امکانپذیر است که از این پورت پشتیبانی می کنند و باید دارای پورت 1394 با چیپست Texas Instrument باشند. در غیر اینصورت باید بررسی شود که اگر لپ تاپ شما دارای درگاه گسترش PCMCI یا Express Card است، حتما در آن اسلات از یک کارت مبدل فایروایر با چیپست اوریجینال تکزاس بفشارید تا سازگاری کامل با دستگاه شما بوجود آید. و همچنین در صورتی که از کامپیوتر های Desktop و رومیزی استفاده می نمایید که دارای کیس مستقل هستند، برای اتصال انواع کارت صدا های فایروایر نیاز به کارت اینترنال این پورت هستید که باید به صورت مستقل از کارت صدا تامین گردد. و همانند موارد ذکر شده: در مورد لپ تاپ های ویندوزی،‌ کارت اینترنال مورد نیاز برای راه اندازی یک کارت صدا بطور قطع باید دارای چیپست تکزاس باشد.

ولی موردی که باید در آخر عنوان شود، این است که، درگاه بکاربرده شده در کیفیت صوتی تاثیرگذاری مستقیم ندارد و همه چیز به سبک مهندسی و الگوریتم داخلی مدار بستگی دارد، و مهندسان هر کمپانی تولید کننده معتقد هستند، درگاهی که برای اتصال کارت صدای خود به کامپیوتر استفاده نموده اند، قاعدتا به تناسب کیفی و تعدد ورودی و خروجی ها انتخاب شده است، و روی سیستم شما بدون مشکل کار خواهد کرد.

کارت صدا اکسترنال برای گوشی موبایل و تبلت

تمامی کارت صداهایی که در نوع اکسترنال معرفی شده اند،‌ امکان دارد، قابلیت سازگاری با انواع گوشی های موبایل یا تبلت را داشته باشند. برای اطلاع از سازگاری این رابط های صوتی کافیست به قسمت پشتیبانی کارت صدا از سیستم عامل های مختلف بروید و موارد پشتیبانی شده را بررسی فرمایید. زمانی که در حال انتخاب یک کارت صدا برای انواع گوشی های موبایل و تبلت هستید،‌ توجه داشته باشید که انواع دستگاه های پرتابل اینچنینی قابلیت تامین انرژی مورد نیاز برای راه اندازی کارت صدا را ندارند.

از اینرو این دسته از کارت صدا ها (سازگار با موبایل و تبلت) به سه شکل تامین انرژی می نمایند:

۱- بصورت مستقیم از طریق درگاه متصل شده،‌ که معمولا مدار تقویت کننده ی ضعیف و گاها بی کیفیت دارند. ولی در برخی از مدلها تکنولوژی جدید به کمک آنها آمده تا بتوان به کیفیت بالایی دستیابی پیدا نمود. (در حال حاضر این گونه کارت صدا ها کمیاب هستند.)

۲- از طریق باتری داخلی، که وابسته به نوع محصول از یک باتری داخلی بهره می بردند، این باتری می تواند بصورت مستقل تامین شود و در هنگام استفاده کاربر حتما باید به وضعیت شارژ باتری ها در هنگام استفاده نظارت داشته باشد. (در حال حاضر محصولات کمی از این قابلیت برخوردار هستند.)

۳- از طریق منبع تغذیه اکسترنال یا آداپتور مستقل،‌ که عمدتا تمامی کارت صدا های پشتیبانی کننده از سیستم عامل های اندروید و iOS از آنها پشتیبانی می کنند. در برخی از مدلها که نیاز به تغذیه ۵ ولت دارند، می توان انرژی مورد نیاز را از طریق یک پاور بانک مستقل نیز تامین نمود.

یکی از مهم ترین هزینه ها برای اتصال کارت صدا به گوشی موبایل یا تبلت مبدل مورد نیاز برای تبدیل نمودن پورت USB آن، به درگاه های استاندارد اندرویدی و iOS است. در حال حاضر تمامی گوشی های موبایل و تبلت های کمپانی اپل از درگاهی تحت عنوان Lightning بهره می برند. برای اتصال انواع کارت صدای USB به این درگاه ها، نیاز به خرید یک مبدل لایتنینگ به USB می باشد که توسط کمپانی اپل تحت عنوان Cammera Adapter معرفی شده است. همچنین برای اتصال کارت صدای اکسترنال USB به انواع گوشی موبایل و تبلت اندرویدی به یک مبدل تحت عنوان OTG Adapter نیاز است که هر دو بصورت مستقل فروخته می شوند. شایان ذکر است، برخی از محصولات پرتابل که برای ضبط و کار با اپلیکیشن های موبایل طراحی شده اند،‌ امکان دارد کابل های مبدل را همراه داشته باشند، تا دیگر نیازی به هزینه های اضافی برای وصل کردن کارت صدا به موبایل یا تبلت نباشد، که بسیار اقتصادی هستند.

نقطه آخر، و بسیار خائز اهمیت در مورد خرید کارت صدا با قابلیت اتصال به گوشی موبایل یا تبلت است: برخی از محصولات صرفا دارای یک مدار پیش تقویت سیگنال صوتی برای اتصال به اینگونه دستگاه ها هستند، که توسط برخی از فروشندگان یا کمپانی ها تحت عنوان کارت صدای موبایل یا تبلت فروخته می شوند. این رابط های صوتی از طریق درگاه TRRS یا همان کانکشن اتصال هندزفری موبایل به دستگاه شما متصل می شوند. ولی به این نکته توجه داشته باشید که صرفا این محصولات فقط یک تقویت کننده هستند و هیچگاه کیفیتی معادل کارت صدا هایی که از طریق USB با مبدل لایتنینگ یا OTG به دستگاه شما متصل شده اند، ندارند.

این نوع تقویت کننده ها از کانورتر دیجیتال گوشی موبایل و تبلت شما برای تبدیل سیگنال استفاده می کنند، که در عمده ی محصولات تولید شده توسط کمپانی های مختلف، کیفیت آنها کاملا وابسته به نوع و مدل گوشی موبایل یا تبلت خواهد بود. کانورتر های صوتی بکار رفته در اکثر گوشی های هوشمند و تبلت ها دارای کیفیت صوتی بسیار بالا و در سطح حرفه ای نیستند و شما با انتخاب این نوع سخت افزارها -حتی آنهایی که توسط کمپانی های مطرح عرضه شده اند- همیشه در کیفیت صوتی یک پله از حرفه ای های این صنعت، عقب تر خواهید بود.

در مقاله بعدی راهنمای خرید کارت صدا راجع به اجزای بیرونی بدنه و انواع و اقسام متریال ها در کارت صدای اکسترنال، پورت های ورودی و خروجی آنالوگ و دیجیتال، همچنین نویزهای الکترونیکی، مدار پیش تقویت کننده، دیستورشن، ساختار کانورتر و تناسب سیگنال به نویز آنها می پردازیم.