تاریخچه آکوستیک معماری – قسمت سوم

دوره ی رومانس (800 تا 1100 میلادی) از آغاز سلطنت چارمین تا ورود به کلیساهای جامع گوتیک در قرن دوازدهم را دوره ی رومانس می نامند. در این دوره، کمتر کسی پیدا می شد که بیرون از طبقه ی روحانیون، به تحصیل علم پرداخته باشد. زبان لاتین در کشورهای مختلف با توجه به میزان تسلط کلیسا بر آنها گسترش پیدا نمود. فئودالیسم، ساختار بارز این دوره است و پیرامون آن، ایدئولوژی هایی نیز شکل گرفته بود. این ایدئولوژی ها آمیزه ای از اصول فئودالیسم و ایده های مسیحی بود. تاثیرات معماری رومی و بیزانتین به خوبی در دوره ی رومانس مشهود است. مثلا، معماری ساختار باسیلیکایی خود را که بازمانده ی دوره ی رومی بود، حفظ کرد. با این حال شکل کف سالن ها به سمت “صلیبی شکل شدن” گرایش پیدا کرد. تاثیرات معماری شرقی، خود را در شهرهایی مانند ونیز و مارسی نشان داد. معماری دوره ی رومانس با طاق های گرد و سقف های گنبدی شکل که ملهم از سبک معماری در جهان اسلام و روم شرقی بود شناخته می شود. پنجره های مرتفع و باریک اروپای جنوبی تبدیل به پنجره های بزرگ برای تابش نور آفتاب شد. سقفهای تخت خانه ها، تبدیل به شیروانی گردید تا برف و باران روی آنها نماند. مواد اولیه ی بناها در دوره ی رومانس، آجر و سنگ و سفال بود. آن سنگ مرمرهای دست ساز اعلای دوره ی یونانی و رومی، جای خود را به آجرهای زمخت قرون وسطی داد و در معماری ها دیگر خبری از تزیینات قبلی نبود. اما یکی از استثنائات معماری در این دوره، کلیسای سنت مارک در ونیز است. این کلیسا که بر روی بقایای یک کلیسای باسیلیک بنا شده، سقفهای گنبدی شکلی، آن طور که در قسطنطنیه دیده می شود دارد. کف آن صلیبی شکل است و طاقهای گنبدی شکل آن همان چیزی است که در دوره های بعد در کلیساهای ارتودکس روسیه دیده شد. در کلیسای سنت مارک ونیز، آوازهای گریگوری در دوره ی رومانس به صورت تواشیح مسیحی و عبادات درآمد. “اورگانیوم” یکی از این سرودهاست که از سرودهای اولیه ی گریگوی به وجود آمده است. در این سرود، دو تنور خوان با یک گام فاصله، همزمان سرود را می خوانند. در دوره ی قرون وسطی، همخوانی و آواز و به تبع آن آکوستیک معماری پیشرفت قابل توجهی نداشت.
دوره گوتیک (1100 تا 1400 میلادی) در این دوره انقلابی در معماری به وجود آمد و این انقلابها از طراحی جدید کلیساها آغاز شد. جنگهای صلیبی موجب شد تا علاوه بر احساس نیاز مسیحیان به باشکوه جلوه دادن سرزمینهای خویش، از شهرها و ساختمانها بر علیه هجوم اعراب و مسلمانان محافظت کنند. این انقلاب از شمال فرانسه شروع شد و سپس تمامی اروپا را دربرگرفت. به این کلیساهای جدید که محل عبادت تعداد زیادی از مردم بود، کلیساهای جامع می گفتند. اولین کلیسای جامع، جایی نزدیک پاریس با نام کلیسای سنت دنیس ساخته شد. معمار این کلیسا ابوت شوگر است که در الیگارشی مخوف آن زمان، بخت این را یافت تا از میان مردم معمولی به تحصیلات عالیه بپردازد.

سقف کلیسای سنت دنیس 30 متر از زمین فاصله دارد. پنجره های مرتفع و بزرگ آن به همراه ردیف ستونهای جانبی باعث نورگیری کلیسا می شود. علاوه بر آن، لوسترهای شمعی که در آن کار گذاشته شده است، به کلیسا حالتی روحانی می بخشد. در دوره ی گوتیک، سرودهای مذهبی با این استدلال که این سرودها آوازهای فرشتگانند، پیشرفت کردند. از این رو، سرودخوانی به صورت سنت هر روزه ی مردم درآمد. در نیمه ی دوم قرن دوازدهم، همخوانی در نوتردام آموزش داده می شد و پیشگام این کار، صومعه ی سنت مارشال بود. بخشهایی به اورگانیوم نیز افزوده شد. این قطعه ها با توجه به طنین زیاد کلیساهای جامعه ساخته شده بودند. همچنین یک تغییرات آرام در سرودها به سمت بالا رفتن صدا به وجود آمد. این بالا رفتنها باعث شد تا در قرون چهارده و پانزده، گرایش به همخوانی نیز بیشتر گردد و با گسترش همخوانی، برخی از نتها تغییر نمود. علاوه بر تاثیر کلیسا و سرودهای مذهبی بر موسیقی، کولی های بی دین پرووینس، خنیاگران شمال فرانسه و جنوب انگلستان، قصه گوهای بومی و آوازه خوان های آلمان نیز سهم بزرگی در پیشرفت موسیقی داشته اند.