اثر مجاورت یا نزدیکی میکروفون به منبع صوتی چیست؟

اثر مجاورت یا نزدیکی پدیده ای است که با نزدیک کردن میکروفون به منبع صوتی به افزایش فرکانس های پایین منجر می شود. در واقع این پدیده بیانگر این است که هرچه به منبع صدا نزدیک تر شوید، بیس ضبط شده توسط میکروفون هم بیشتر می شود. این موضوع می تواند مشکل آفرین باشد، اما می توان از آن به عنوان راهی برای شکل دادن به صدا استفاده کرد.

مزایا و معایب اثر مجاورت

اثر مجاورت یا نزدیکی پدیده ای است که به دی جی ها این امکان را می دهد تا صدایی شبیه Barry White داشته باشند. اگر اثر نزدیکی وجود نداشت و به خواننده ها کمک نمی کرد، بسیاری از آنها صدای لاغر و ضعیفی داشتند. همچنین اثر مجاورت می تواند از مفهوم بودن صدا تا حدی کم کرده و فرکانس های پایین را کمی کثیف کند، که باعث می شود وکال های چاق شده و برجسته گیتار، سد راه بیس و کیک شوند. بنابراین اثر مجاورت همزمان می تواند تاثیرات مثبت و منفی داشته باشد و این شما هستید که می توانید از آن برای بزرگ، چاق و جذاب کردن صداها استفاده کنید؛ اما اگر به دنبال تعادل درست و بیشترین شفافیت هستید، باید مراقب باشید تا بیش از اندازه از این اثر استفاده نکنید.

مشخصاً، اثر مجاورت روی صداهایی که زیر ۲۰۰ هرتز فرکانس های زیادی دارند مشهودتر است. بنابراین باید این فاکتور را به هنگام ضبط صدای خواننده های مرد در نظر داشت؛ مخصوصا آن هایی که صدای بم تری دارند. اما این پدیده روی صدای خواننده های زن تاثیر چندانی ندارد. اثر مجاورت به هنگام ضبط گیتار معمولا دردسر ساز می شود (سیم می تقریبا فرکانسی معادل ۸۰ هرتز دارد) و گیتارهای اکوستیک نیز، به طور خاص وقتی خیلی نزدیک به میکروفون باشند، اغلب خیلی بم صدا می دهند. اما برای سازهای بیس دار مانند کیک، گیتار بیس، یا بیس آپرایت، می تواند برای داشتن Low-End چاق مفید می باشد.

اثر مجاورت و الگوهای جهتی

قدرت اثر مجاورت به الگوی قطبی صدابرداری میکروفون بستگی دارد؛ به این صورت که این پدیده در میکروفون های فیگور 8 قوی ترین بوده و بعد از آن ها کادیوید ها قرار دارند. میکروفون های امنی دیرکشنال نیز اثر مجاورت ندارند. نکته شایان ذکر برای توجیه این است که دو نوع مبدل وجود دارد: مبدل های Pressure و مبدل های Pressure Gradient. اثر مجاورت فقط روی مبدل های Pressure Gradient اتفاق می افتد (که به تفاوت در فشار صدا بین جلو و پشت دیافراگم پاسخ می دهند). مبدل های Pressure خالص امنی دیرکشنال بوده و مبدل های Pressure Gradient خالص دو جهتی می باشند. میکروفون های کاردیوید، که اکثر مدل ها را تشکیل می دهند، ترکیبی پنجاه پنجاه از مبدل های Pressure و Pressure Gradient هستند.

تغییر اثر مجاورت توسط میکروفون های مولتی پترن

در مورد میکروفون های مولتی پترن می توان گفت که این نوع میکروفون ها که اکثرا کاندنسر هستند و دارای دیافراگمی بزرگ می باشند، بیشتر در استودیوها مورد استفاده قرار می گیرند و به ندرت در کاربری های زنده دیده می شود. یک مثال مشهور Neumann U87 است، که احتمالا مورد استفاده ترین میکروفون استودیویی در دنیا می باشد.

میکروفون های مولتی پترن با ترکیب الکتریکی دو نیمه از یک کپسول دو دیافراگم به الگوهای برداشت صدای متفاوتی می رسند. چون هر کدام از آن نیمه ها یک الگوی کاردیوید دارند، بعضی ها اعتقاد دارند که یک میکروفون مولتی پترن فارغ از در نظر گرفتن الگوی برداشت انتخاب شده، همیشه اثر مجاورت قدرتمندی دارد. با این وجود، تحقیق نویمن خلاف این را ثابت کرده است. با توجه به اثر مجاورت، میکروفون های مولتی پترن بسیار شبیه به الگوهای فیکس شده ی میکروفون های تک دیافراگم یعنی امنی، کاردیوید، یا فیگور 8 عمل می کنند. پس قدرت اثر مجاورت با الگوی برداشت صدای انتخاب شده تغییر می کند.

اگر بخواهیم این پدیده را فنی تر بررسی کنیم، یک میکروفون مولتی پترن به شما این امکان را می دهد تا روی اثر مجاورت کنترل داشته باشید. برای مثال، اگر بخواهید از یک صدای لاغر فرکانس های پایین بیشتری داشته باشید، باید میکروفون مولتی پترن خود را روی حالت فیگور 8 قرار دهید که اثر مجاورت بیشتری دارد. در مجموع می توان نتیجه گرفت که بسته به میزان شناخت این پدیده و کنترل آن، می توان تاثیرات آن را به شکل دلخواه و مناسب بر روی صدای در حال ضبط ایجاد نمود.